Santiago celebra a "Foliada das Letras Galego-Portuguesas" con 500 mozos e a forza do patrimonio oral compartido

Unha xornada festiva no Parque Eugenio Granell para reivindicar o rico legado cultural común a ambos lados do Miño.

Santiago de Compostela convértese este venres, 23 de maio, no punto de encontro para celebrar o vibrantísimo patrimonio oral que une a Galicia e Portugal. O Parque Eugenio Granell acolle a “Foliada das Letras Galego-Portuguesas ‘Agora cantamos nós!’”, unha iniciativa da Asociación Cultural Ponte… nas Ondas! que busca poñer en valor e transmitir ás novas xeracións a literatura oral popular e o cancioneiro tradicional, un legado cultural compartido que transcende fronteiras.

Este evento, que congrega a preto de 500 mozos e mozas procedentes de 15 centros educativos de Galicia e do Norte de Portugal, enmárcase no contexto das Letras Galegas 2025, que este ano renden homenaxe ás cantareiras e á tradición popular. É unha ocasión única para que estudantes de ambas beiras do Miño compartan un día de festa e intercambio cultural, participando activamente con grupos de música, baile e pandeireteiras.

A literatura oral e o cancioneiro tradicional son recoñecidos pola UNESCO como unha forma esencial da cultura popular que debe ser salvagardada por mor do seu papel fundamental na preservación da identidade, historia e valores das comunidades. Ponte… nas Ondas!, como ONG consultora da UNESCO para o Patrimonio Cultural Inmaterial e única entidade galega acreditada, asume esta tarefa de divulgación e transmisión. A foliada é, pois, unha manifestación concreta deste compromiso, reunindo non só ao alumnado, senón tamén a grupos de música profesionais e a persoas depositarias da tradición oral para facilitar a necesaria transmisión de saberes aos asistentes.

A xornada no Parque Eugenio Granell desenvolverase ao longo do día, con bloques de actuacións a cargo dos centros educativos participantes que amosarán o traballo realizado nas aulas na recuperación e reinterpretación do patrimonio oral. Ademais das intervencións escolares, o programa inclúe as actuacións de recoñecidos grupos do panorama musical galego: De Vacas, que achegarán o seu particular estilo á foliada, teñen prevista a súa actuación arredor das 13:20 horas, e Os Fondaos do Pínfaro, que amenizarán o xantar coa súa música tradicional, intervirán sobre as 13:50 horas. Pola tarde, a partir das 14:20 horas, continuarán os bloques de actuacións dos centros escolares participantes, nun ambiente de romaría e celebración colectiva.

A Foliada das Letras Galego-Portuguesas conta cun importante respaldo institucional, reflectindo o recoñecemento do valor desta iniciativa para a cultura e a lingua. Colaboran e apoian a celebración o Concello de Santiago de Compostela, a Secretaría Xeral da Lingua, o Consello da Cultura Galega e a Deputación da Coruña. A alcaldesa de Santiago, Goretti Sanmartín, destacou a importancia da tradición oral transmitida ao longo das xeracións, “a pesar dos contextos que a menosprezaron”. Na mesma liña, o secretario xeral da Lingua, Valentín García, resaltou a relevancia de reivindicar este patrimonio común galego-portugués no marco do Día das Letras Galegas.

Esta foliada non é un evento illado, senón que forma parte dun proxecto máis amplo de Ponte… nas Ondas! para a posta en valor do patrimonio oral galego-portugués. A iniciativa inclúe a gravación dun audiovisual documental que rexistrará esta celebración e as voces dos seus protagonistas. Ademais, prevese a publicación, no outono, dun Cancioneiro galego-portugués. Este cancioneiro reunirá unha escolma de cantigas comúns a Galicia e Portugal, amosando as afinidades e a riqueza da nosa tradición musical compartida, e distribuirase tanto en Galicia como en Portugal.

A celebración desta foliada en Compostela é un paso significativo na difusión deste patrimonio común, especialmente entre os máis novos. Permite que o alumnado coñeza, interprete e valore as súas raíces culturais compartidas cunha comunidade lingüística e cultural máis ampla. É unha oportunidade para vivir a lingua e a cultura galega non como algo illado, senón como unha expresión universal que dialoga e se enriquece coa achega dos países de lingua portuguesa.

En resumo, a Foliada das Letras Galego-Portuguesas ‘Agora cantamos nós!’ é máis ca un evento festivo; é unha reivindicación do patrimonio oral compartido, un encontro transfronteirizo de novas xeracións e un compromiso coa salvagarda dunha parte esencial da nosa identidade cultural. No Parque Eugenio Granell, a música, o baile e a palabra cantada celebran a unión de dous pobos a través da súa tradición máis viva.